Identyfikacja osób na podstawie badań DNA

Najskuteczniejszą metodą identyfikacji osób są badania DNA. Wynika to faktu, że każdy człowiek posiada własny, unikalny profil genetyczny. Na jego podstawie istnieje możliwość m.in.  ustalenia ojcostwa lub pokrewieństwa, rozpoznania tożsamości osób zaginionych czy  przeprowadzenia identyfikacji osób podejrzanych o przestępstwo. Poniżej podpowiadamy, jak wygląda identyfikacja osób na podstawie badań genetycznych.

Identyfikacja osób na podstawie badań genetycznych ma bardzo prosty przebieg i opiera się na profilowaniu DNA. Metoda ta uznawana jest za najskuteczniejszą spośród wszystkich dostępnych metod identyfikacji [2].

Jak wygląda identyfikacja osób przy ustalaniu ojcostwa i pokrewieństwa?

Badania DNA na ojcostwo są coraz bardziej popularne wśród mężczyzn, którzy mają jakiekolwiek wątpliwości co do swojego ojcostwa. Okazuje się, że w Stanach Zjednoczonych około 30% mężczyzn realizujących badania genetyczne w celu ustalenia ojcostwa, nie ma wspólnych genów z dzieckiem [1]. Wynika z tego, że wielu z nich wychowuje nie swoje dzieci, nie wiedząc nawet o tym.

Ustalenie ojcostwa wymaga jedynie pobrania materiału genetycznego od domniemanego ojca oraz dziecka [1]. Do ustalenia profilu genetycznego wystarczą próbki, takie jak, np. wymaz z policzka, włos z cebulką, szczoteczka do zębów, maszynka do golenia, niedopałek papierosa, smoczek. Stworzone na tej podstawie profile ojca i dziecka, porównuje się, co pozwala jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć ojcostwo [2].

Ustalenie ojcostwa możliwe jest jeszcze przed narodzinami dziecka, gdyż profilowanie DNA może odbyć się już na etapie ciąży – od 8 lub 15 jej tygodnia.

Identyfikacja osób na podstawie badań pozwala również na ustalenie biologicznego pokrewieństwa. Dzięki profilowaniu DNA możliwe jest analiza różnych stopni pokrewieństwa, np. dziadkowie – wnuk, babcia – wnuczka, siostra – brat. Z tego typu rozwiązania korzysta się także w przypadku konieczności ustalenia ojcostwa, gdy domniemany ojciec dziecka już nie żyje [4].

Profilowanie DNA a poszukiwanie osób zaginionych

Badania genetyczne oparte na profilowaniu DNA mają zastosowanie w przypadku odnalezienia osoby o nieznanej tożsamości lub szczątków ludzkich [1]. W celu ustalenia tożsamości pobierana jest próbka materiału genetycznego od osoby zaginionej lub z ciała osoby zmarłej, a następnie porównywana z próbką otrzymaną od rodziny danej osoby. Porównanie DNA osoby nieznanej z materiałem DNA otrzymanym od rodziny pozwala potwierdzić lub wykluczyć tożsamość danej osoby [1].

Profilowanie DNA a identyfikacja przestępców

Identyfikacja osób na podstawie badań DNA to powszechnie stosowana metoda w kryminalistyce. Możliwości, jakie daje współczesna genetyka, pozwalają na dotarcie do sprawców różnych wykroczeń w prosty sposób [3].

Nawet mała ilość materiału biologicznego, która jest pozostawiona na miejscu przestępstwa, może doprowadzić śledczych na właściwy trop. Źródłem takiego materiału może być  np. ślina w gumie do żucia, ślad na szklance, niedopałek papierosa, krew [3]. Eksperci muszą znaleźć ten materiał, a następnie zabezpieczyć pobraną próbkę, aby nie zanieczyścić jej innym DNA, np. swoim własnym [1].

Identyfikacja osoby na podstawie profilowania DNA możliwa jest, gdy dane tej osoby znajdują się w bazach danych DNA, które od wielu lat tworzone są przez organy ścigania w wielu krajach [1].

Badania genetyczne pozwalają na identyfikację osób w różnych dziedzinach życia. Umożliwiają rozwiązanie rodzinnych niejasności, odnalezienie zaginionych osób czy wyjaśnienie spraw kryminalnych. Znajdują zastosowanie nawet w przypadku identyfikacji ofiar z masowych katastrof jak np. zamach na wieże World Trade Center w Nowym Jorku [1].

Źródła:

1. https://zpe.gov.pl/a/wykorzystanie-badan-dna-w-sadownictwie/D17WEBLQu
2. https://centrumdna.pl/laboratorium-dna/metoda-badania-ojcostwa/
3. https://www.testdna.pl/wykorzystanie-badan-dna-w-kryminalistyce/
4. https://centrumdna.pl/testy-na-ojcostwo/ustalenie-ojcostwa-po-smierci/