Jak rozpoznać celiakię u dziecka? Wskazówki dla rodzica

Rodzicu, nie lekceważ celiakii, ponieważ jest to bardzo przebiegła choroba. Objawia się ona w niecharakterystyczny sposób, przez co wiele osób pozostaje bez właściwej diagnozy. W konsekwencji nie stosują właściwego leczenia, a choroba coraz bardziej wyniszcza ich organizm. Każdy rodzic powinien więc wiedzieć, jak może objawiać się celiakia u dziecka. Informacje te znajdziesz w niniejszym artykule.

Czym jest celiakia?

Celiakia jest chorobą autoimmunologiczną, która objawia się trwałą nietolerancją glutenu. Jest ona wywołana przez czynniki genetyczne, co oznacza, że chory zmagać się z nią będzie przez całe życie.

Organizm chorych na celiakię nie toleruje glutenu. Jest to białko zawarte w zbożach, takich jak pszenica, żyto, jęczmień czy owies. Po jego spożyciu dochodzi do reakcji autoimmunologicznej. W konsekwencji układ odpornościowy zaczyna niszczyć własne tkanki i komórki. Organizm nie może także przyswoić potrzebnych składników odżywczych z pożywienia.

Celiakia – objawy u dziecka

Kluczowa rzecz w procesie diagnostycznym, pozwalająca na szybsze wdrożenie leczenia to odpowiednia reakcja rodzica! Celiakia u niemowląt objawia się głównie poprzez wymioty oraz biegunkę. Nie zawsze jednak objawy pojawiają się już w tak młodym wieku. Celiakia może zacząć się ujawniać także w późniejszych latach życia. Wtedy pojawić mogą się następujące objawy celiakii u dziecka:

• Ból brzucha
• Wzdęcia
• Zaparcia
• Nawracające afty
• Brak apetytu
• Wysypki skórne
• Trudności z koncentracją
• Rozdrażnienie
• Wybuchy agresji
• Płaczliwość
• Nadpobudliwość lub apatia
• Niska odporność na stres
• Niski wzrost
• Opóźnienia rozwojowe
• Wolne przybieranie na wadze

Najczęściej objawy te pojawiają się stopniowo. Ważne aby jako rodzice nie lekceważyć w/w objawów. Być może za taki stan rzeczy odpowiada nietolerancja glutenu u Twojego dziecka.

Celiakia u dziecka – kiedy rozpocząć diagnostykę?

Diagnostykę celiakii u dziecka rozpocząć powinniśmy w przypadku:

• Dzieci powyżej 3 roku życia, u których wystąpiły charakterystyczne objawy celiakii
• Występowania celiakii u rodziców lub rodzeństwa dziecka
• Po zdiagnozowaniu u dziecka innego schorzenia autoimmunologicznego, takiego jak cukrzyca typu 1, autoimmunologiczna choroba tarczycy, autoimmunologiczna choroba wątroby czy zespół Downa
• Problemy z ciągłymi niedoborami witamin oraz składników mineralnych
• Występowanie objawów o nieznanej przyczynie [1]

Celiakia u dziecka – jakie badania warto wykonać?

Celiakia powinna zostać zdiagnozowana jak najszybciej. Dzięki temu szybciej rozpoczniemy leczenie, a nieprzyjemne dolegliwości ustąpią. Z podejrzeniem celiakii u dziecka warto więc niezwłocznie zgłosić się do lekarza.

Celiakia jest chorobą o podłożu genetycznym. Występuje ona jedynie u osób, które posiadają gen HLA-DQ2,2, HLA-DQ2,5 lub HLA-DQ8. Ich wykrycie jest jednoznaczne z celiakią. Z kolei ich brak wyklucza występowanie choroby. Podczas diagnostyki kluczowe jest więc wykonanie badania DNA na obecność owych genów. Jest ono bezpieczne i bezbolesne. Do jego przeprowadzenia wystarczy jedynie wymaz z policzka [2].

W diagnostyce celiakii u dziecka warto wykonać także badanie serologiczne. Sprawdza ono przeciwciała z klasy IgA, które potwierdzają lub wykluczają aktywność i stopień zaawansowania choroby. We krwi pacjenta oznaczone powinny zostać następujące przeciwciała:

• Przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG)
• Przeciwko deaminowanemu peptydowi gliadyny (DGP)
• Przeciwko endomysium mięśni gładkich (Ema) [1]

Jak leczy się celiakię u dziecka?

Celiakia jest chorobą nieuleczalną. Nie istnieje żaden lek, którego stosowanie pozwoliłoby na jej pełne wyleczenie. Możemy jednak łagodzić jej objawy poprzez ścisłe przestrzeganie diety bezglutenowej. Jest to jedyny sposób na pozbycie się dolegliwości. Dieta pozwoli nam także na uniknięcie możliwych powikłań [3].

Dieta bezglutenowa wiąże się z niespożywaniem pokarmów zawierających pszenicę, żyto oraz jęczmień. Spożycie nawet jego najmniejszej ilości może wiązać się z pojawieniem się dolegliwości. Gluten znajduje się nie tylko w produktach zbożowych, ale możemy także znaleźć go m.in. w wędlinach czy słodyczach. Konieczne jest więc dokładne czytanie etykiet produktów spożywczych. Na początku diety bezglutenowej zaleca się wizytę u dietetyka, który pomoże nam w ułożeniu odpowiedniego jadłospisu.

Jak radzić sobie z celiakią u dziecka?

Celiakia jest bardzo wymagającą chorobą. Stosowanie diety bezglutenowej wymaga dużo siły, samozaparcia i większych nakładów finansowych niż przy stosowaniu diety zawierającej gluten. Jest to wyzwanie zarówno dla dziecka, jak i jego rodziców. Dieta bezglutenowa stanie się jednak Waszą codziennością, dlatego musicie do niej przywyknąć. Traktujcie ją więc całkowicie normalnie. Z czasem przygotowywanie bezglutenowych posiłków zacznie Wam przychodzić łatwiej.

Stosowanie diety bezglutenowej nie powinno ograniczać Twojego dziecka. Nie zabraniaj mu więc uczestnictwa w różnych wydarzeniach ze względu na dietę. Poinformuj jedynie gospodarzy o Waszej sytuacji i przygotuj dziecku jego własny posiłek. Dzięki temu będzie ono mogło aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i nie będzie czuło się gorsze. Zabieraj dziecko także do restauracji, jeśli macie na to ochotę. Sprawdź jednak wcześniej wybrane miejsce, aby mieć pewność, że dziecko będzie mogło zjeść tam odpowiedni posiłek.