Chroniczny ból może mieć podłoże genetyczne

Czy zastanawiałeś się kiedyś dlaczego niektórzy ludzie wydają się mieć większą tolerancję na ból od innych? Najnowsze wyniki badań zaprezentowane na 66. corocznej konferencji Amerykańskiej Akademii Neurologicznej w Filadelfii wskazują, że odpowiedzi na to  trudne pytanie należy szukać w genetyce.

 .

Czym są bóle przewlekle?

W normalnych warunkach odczuwanie bólu jest zwykle reakcją naszego układu nerwowego, wskazującą, że w organizmie mogło dojść do jakiegoś uszkodzenia. Kiedy czujemy ból może to np. oznaczać, że zraniliśmy się. Ból przewlekły, czyli inaczej chroniczny występuje wtedy, gdy sygnały bólowe z mózgu wysyłane są ciągle, w efekcie czego dolegliwość ta ma charakter stały i może trwać tygodnie, miesiące, a nawet lata.

Przyczyną powstawania chronicznego bólu  może być zarówno zapalenie stawów, rozwijający się w organizmie nowotwór, zakażenie, a nawet drobny uraz, taki jak skręcenie kostki. Co więcej zdarza się, że tego rodzaju dolegliwości bólowe dotyczą osób, u których nie stwierdzono żadnych chorób, lub które wcale nie doznały urazu. Ludzie cierpiący na przewlekły ból mogą skarżyć się na dolegliwości różnych części ciała, występujących jednak w tym samym czasie (np. na ból głowy i krzyża jednocześnie). Przewlekłemu bólowi często towarzyszy także zespół chronicznego zmęczenia, endometrioza, ból układu ruchu zwany fibromialgią, zapalenie jelit, śródmiąższowe zapalenie pęcherza, problem ze stawami, czy ból w okolicach narządów płciowych (wulwodynia).

Lekarze mają różne podejście do leczenia przewlekłego bólu. Leczenie farmakologiczne, stymulacja elektryczna, zabiegi chirurgiczne – to najczęstsze metody, których zastosowanie zależy od konkretnego przypadku. Niektórzy lekarze do leczenia tego rodzaju dolegliwości wykorzystują również placebo. Z kolei mniej inwazyjne metody opierają się na psychoterapii, terapii relaksacyjnej, biofeedbacku i terapii behawioralnej. Przeprowadzone wcześniej badania wykazały, że osoby cierpiące na chroniczny ból mają niższy poziom endorfin w płynie mózgowo-rdzeniowym, w związku z czym niekiedy stosuje się terapię stymulującą ich poziom.

Nauka znalazła pewne genetyczne podobieństwa u ludzi mających zbliżoną tolerancję na ból.

W ramach nowych badań naukowcy poprosili 721 pacjentów z przewlekłymi bólami, aby ocenili ich natężenie w skali od 1 do 10.  Wszyscy pacjenci zażywali wówczas przepisane im opioidowe leki przeciwbólowe. Naukowcy podzielili badanych pacjentów na 3 grupy. Pierwszą grupę stanowili pacjenci z niskim poziomem odczuwania bólu, oceniający jego natężenie w stali 1-3. Drugą stanowili pacjenci z umiarkowanym poziomem odczuwania bólu, oceniający jego siłę w skali 4-6. Trzecią grupą badanych  byli pacjenci z wysokim poziomem odczuwania bólu, oceniający jego natężenie w skali 7-10. Większość osób biorących udział w badaniu (46%) zaliczyła się do grupy o umiarkowanym poziomie odczuwania bólu. Zaraz za nią znalazła się grupa trzecia, czyli ta o wysokim poziomie odczuwania bólu (45%). Tylko 9% badanych znalazło się w grupie pierwszej. Pacjenci, którzy ocenili swój poziom odczuwania bólu na 0 zostali wyłączeni z badania.

Naukowcy stwierdzili, że za poziom natężenia bólu u badanych odpowiadają warianty różnych genów. I tak wariant genu określany jako DRD1 występuje o 33% częściej u pacjentów z grupy pierwszej niż u pacjentów z grupy trzeciej.  Osoby znajdujące się w grupie drugiej, a więc te o umiarkowanym poziomie natężenia bólu są z kolei narażone na wystąpienie dwóch innych wariantów genów, a mianowicie COMT, który w tej grupie występował o 25 % częściej niż w grupie o wysokim poziomie natężenia bólu oraz OPRK, którego pojawienie się było w tym przypadku o 19% większe. Wariant genu określany jako DRD2 występował natomiast o 25% częściej u osób z grupy o wysokim poziomie natężenia bólu niż u pacjentów z grupy o poziomie umiarkowanym.

Jeden z naukowców biorących udział w badaniu stwierdził, że otrzymane wyniki mają bardzo istotne znaczenie, gdyż pomogą w określeniu przyczyn powstawania chronicznego bólu. Zidentyfikowanie u cierpiących osób któregokolwiek z 4 genów pozwoli lekarzom lepiej zrozumieć ich dolegliwości oraz poziom natężenia bólu.