Zdarzają się sytuacje, w których niepewność co do biologicznego ojcostwa wpływa na relacje rodzinne, a czasem także na kwestie prawne czy emocjonalne. Badanie na ojcostwo, choć bywa tematem tabu, może w takich przypadkach przynieść nie tylko odpowiedzi, ale też spokój psychiczny. Wbrew pozorom nie jest to proces ani skomplikowany, ani odległy w czasie – współczesna diagnostyka DNA pozwala szybko, skutecznie i bezpiecznie ustalić pokrewieństwo. Czasem pytanie pojawia się już na etapie ciąży, a czasem dopiero po narodzinach dziecka. Sprawdźmy, jak to wygląda w praktyce.

Badanie na ojcostwo – w którym tygodniu ciąży ?

Badanie na ojcostwo można przeprowadzić jeszcze przed porodem. Najwcześniej możliwe jest to około 8. tygodnia ciąży. W tym okresie wykonywane są testy na ojcostwo, polegające na analizie wolnego DNA płodowego (cffDNA) z krwi matki. Próbka od domniemanego ojca to najczęściej wymaz z policzka.

Badania te wymagają precyzyjnej technologii analizy genetycznej i są wykonywane wyłącznie w specjalistycznych laboratoriach. Choć ich skuteczność przekracza 99%, należy pamiętać, że nie wszystkie przypadki można rozstrzygnąć tak wcześnie – zwłaszcza przy niskim poziomie DNA płodowego.

Badanie na ojcostwo – przed czy po narodzinach ?

Badanie na ojcostwo można wykonać zarówno przed, jak i po urodzeniu dziecka. Przed narodzinami dostępne są dwie metody: wspomniane nieinwazyjne badanie cffDNA oraz bardziej ryzykowna metoda inwazyjna, czyli amniopunkcja (od 15. tygodnia ciąży) lub biopsja kosmówki (od 11. tygodnia). Te drugie niosą minimalne ryzyko powikłań i są przeprowadzane wyłącznie w określonych warunkach medycznych.

Po narodzinach sytuacja jest prostsza – wystarczy wymaz z wewnętrznej strony policzka dziecka oraz próbka od potencjalnego ojca. Badanie takie można przeprowadzić już w pierwszych dobach życia dziecka. Wynik testu DNA wykonanego po narodzinach jest równie wiarygodny jak wynik badania prenatalnego.

Badanie na ojcostwo – termin otrzymania wyników

Czas oczekiwania na wyniki zależy od wybranej metody i laboratorium. W przypadku testów wykonywanych po narodzinach wyniki są dostępne zazwyczaj w ciągu 5–7 dni roboczych. Niektóre placówki oferują usługę ekspresową – wyniki można wtedy uzyskać nawet w 24–48 godzin. W przypadku prenatalnego badania na ojcostwo czas oczekiwania wynosi zazwyczaj od 7 do 10 dni roboczych.

Badanie na ojcostwo – jakie koszty wiążą się z badaniami DNA ?

Koszty badań DNA na ojcostwo różnią się w zależności od rodzaju testu i terminu wykonania. Najtańsze są testy wykonywane po urodzeniu – ceny zaczynają się od około 900–1200 zł. Jeśli potrzebny jest wynik do celów sądowych, cena może wzrosnąć do 1600–2500 zł, w zależności od procedur wymaganych przez instytucje prawne.

Testy na ojcostwo wykonywane jeszcze w trakcie ciąży są znacznie droższe. Cena nieinwazyjnego badania z krwi matki to wydatek rzędu 3000–7000 zł. Badania inwazyjne są często wykonywane w ramach opieki medycznej, ale jeśli zlecone są prywatnie, ich koszt również może sięgnąć kilku tysięcy złotych.